Środki odurzające

Sygnały ostrzegawcze, czyli oznaki używania środków odurzających, jakie można zaobserwować u dziecka.

Każdy nastolatek próbuje ukryć przed dorosłymi to, że sięga po środki odurzające. Jednak nawet u tych, którzy zachowują dużą ostrożność, można zaobserwować pewne oznaki używania. Oczywiście w I fazie jest ich znacznie mniej niż w II fazie. W fazie III, można już mówić nie tylko o sygnałach ostrzegawczych, ale o symptomach choroby.

1. Im wcześniej zauważysz zagrożenie i zaczniesz działać, tym skuteczniejsza będzie Twoja pomoc.
2. Każdy sygnał jaki dostrzeżesz może być wierzchołkiem „góry lodowej” – tylko specjalista jest w stanie postawić trafną diagnozę skali problemu.
3. Pamiętaj, że różne niepokojące zachowania mogą nie mieć związku z używaniem środków odurzających. Mogą być efektem innych problemów, takich jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia miłosne i wiele innych, których również nie można bagatelizować.

FAZA I – PIERWSZE PRÓBY
1. Możesz zauważyć u dziecka jakąś zmianę, która sprawi, że pomyślisz „Coś z nim (z nią) nie tak, chyba będzie chory (chora)” lub „On (lub ona) nigdy tak się nie zachowywał (zachowywała)”.
2. Dziecko może bagatelizować zagrożenia związane z używaniem środków odurzających lub stawać w obronie tych, którzy je biorą.
3. Poza tym zauważysz niewiele, chyba, że przyłapiesz dziecko na gorącym uczynku, a wtedy możesz:

* Poczuć zapach papierosów, chemikaliów lub marihuany (słodkawy).
* Zaobserwować oznaki upicia alkoholem.
* Dostrzec ślady chemikaliów lub tytoniu na ubraniu lub skórze.
* Stanąć przed koniecznością udzielenia dziecku pomocy w związku z wypadkiem lub urazem odniesionym w stanie odurzenia.

FAZA II – DĄŻENIE DO PRZYJEMNOŚCI LUB UNIKANIE PRZYKROŚCI
U nastolatków, którym środki odurzające pomagają uniknąć przykrości, np. zmniejszają stres związany z nauką, trudno jest zaobserwować oznaki używania. Ci młodzi ludzie przeważnie dobrze się uczą, nie buntują się, nie sprawiają kłopotów wychowawczych.
U nastolatków, którzy biorą środki odurzające ze względu na związane z tym przyjemności (np. towarzyskie), sygnały ostrzegawcze mogą być bardziej nasilone. Do wyżej opisanych sygnałów charakterystycznych dla I fazy, mogą dołączyć kolejne, które łatwiej jest uchwycić i określić. Mogą to być:

# Utrata zainteresowań, aspiracji, inicjatywy. W szkole może się to przejawiać pogorszeniem ocen, nieodrabianiem lekcji, spóźnieniami, konfliktami z nauczycielami, a poza szkołą – rezygnacja z dotychczasowego hobby, niechęcią do zajęć pozalekcyjnych i praktyk religijnych.
# Izolowanie się od reszty domowników (np. zamykanie się w pokoju), coraz częstsze nieobecności w domu, spóźnianie się, wychodzenie bez podania po co i z kim, unikanie rozmów z rodzicami, pokrętne tłumaczenia i kłamstwa.
# Zmiana przyjaciół,
gdy dotychczasowych kolegów zastępują nowi, często starsi, których dziecko nie przedstawia rodzicom.
# Bunt, który może przejawiać się nieposłuszeństwem, nieprzestrzeganiem ustalonych zasad, używaniem wulgarnych wyrazów, napadami złości, gwałtownością, coraz częstszymi konfliktami z rodziną, zainteresowaniem sektami lub subkulturą młodzieżową. Ważnym sygnałem może też być obiecywanie poprawy i niedotrzymywanie przyrzeczeń.

U wszystkich nastolatków w II fazie używania, wyraźnymi wskazówkami istnienia problemu mogą być:
* Zmiany w zachowaniu takie, jak „rozregulowanie” rytmu dnia i nocy, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane zmęczeniem i ospałością (możliwe przysypianie na lekcjach), nadmierny apetyt lub brak apetytu, nowy styl ubierania się i fryzury, posługiwanie się slangiem, częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza.
* Oznaki fizyczne np. zaczerwienione, łzawiące oczy, nienaturalnie rozszerzone lub zwężone źrenice. pogorszenie stanu skóry (krosty, zaczerwienienie).
* Narkotyki lub przybory do ich używania, które mogą się znajdować wśród rzeczy lub w pokoju dziecka. Mogą to być np. kawałki opalonej folii aluminiowej, pudełeczko zawierające kawałki rurki, szkiełka lub lusterka, małe foliowe woreczki z jakimś proszkiem, tabletkami lub suszem.

FAZA III – UZALEŻNIENIE
Oznaki używania narkotyków są widoczne i trudne do ukrycia. Poza wymienionymi wyżej, występują: 
# Obniżenie nastroju
wynikające ze świadomości uwikłania w branie narkotyków i bycia w pułapce: poczucie winy, bezradności, pokrzywdzenia, lęki, brak zaufania do ludzi (może mieć obsesyjny, paranoiczny charakter), możliwe myśli samobójcze.
# Łamanie prawa:
wynoszenie rzeczy z domu, kradzieże, bójki, wandalizm itp. Możliwy jest też handel narkotykami w celu zdobycia pieniędzy na własną „działkę”. W związku z czym dziecko może sprawiać wrażenie bardzo popularnego – być otoczone przez „kolegów” – nabywców lub przynosić do domu rzeczy, które inni chcą wymienić na narkotyki. Zdobywaniu pieniędzy może też służyć prostytucja.
# Pogorszenie stanu zdrowia:
częste przeziębienia, katar, kaszel, bóle (głowy, gardła, mięśni), krwawienie z nosa, spadek, masy ciała, zawroty głowy, przypadki utraty przytomności, samookaleczenia. zaburzenia pamięci oraz toku myślenia.
#Zmiany wyglądu:
brak zainteresowania własnym wyglądem i higieną, skóra zimna, potliwa, opuchnięta, swędząca, zażółcona lub zaczerwieniona, widoczne ślady po ukłuciach, oczy rozbiegane, zaczerwienione, podpuchnięte, „szklane”.

W dalszym etapie rozwoju uzależnienia dominuje psychiczny „głód” narkotyku. Organizm jest wyniszczony a depresja trudna do zwalczenia nawet po zażyciu środka odurzającego. Często są przedawkowania.